سولفات منیزیم
منیزیم از عناصر پر مصرف در گیاهان بوده و نقش مهمی در شکل گیری کلروفیل و رنگ سبز در گیاه دارد . عنصر غذایی منیزیم تنها عنصر فلزی موجود در کلروفیل گیاهان می باشد و در مرکز کلرفیل قرار گرفته است. هر مولکول کلروفیل دارای یک اتم منیزیم می باشد. بر اثر کمبود ماده غذایی منیزم نه تنها برگ گیاهان دچار زردی شده بلکه غلظت سایر رنگ دانه ها مانند گزانتوفیل و کاروتن نیز در گیاه کاهش می یابد. قسمتی از منیزیم نیز در پروتوپلاسم وجود دارد. بیش از ۷۰ درصد منیزیم گیاه یا به صورت آزاد یا املاح معدنی و آلی در شیره سلولی وجود دارد. کمبود منیزیم موجب کاهش میزان کلروفیل می شود و مشخص است که بدون وجود این ترکیب، زندگی گیاهان دچار اختلال می شود.
منیزیم در تعداد بسیار زیادی از آنزیم های گیاهی نقش فعال کننده دارد. این عنصر در متابولیسم مواد هیدروکربنه خصوصاً در چرخه اسید سیتریک که در تنفس گیاه موثر است، دخالت دارد. همچنین منیزیم به عنوان انتقال دهنده فسفر به دانه در گیاهان عمل می کند و فعال کننده بسیاری از آنزیم ها است .
منیزیم برای متابولیسم عنصرهای مختلف مانند کلسیم، ویتامینC، فسفر و پتاسیم ضروری است. منیزیم در تبدیل قند خون به انرژی بسیار با اهمیت است و به عنوان ماده ضد استرس نیز شناخته شده است. مصرف مناسب کودهای منیزیم دار در مزارع علوفه و سایر محصولات که با کمبود این عنصر غذایی گیاه مواجه هستند، ضمن افزایش محصولات کشاورزی، بر تغذیه و سلامتی انسان و دام نیز موثر است.
سولفات منیزیم که دارای ۶/۹درصد منیزیم خالص میباشد یکی از متداولترین کودهای منیزیمی قابل استفاده در محصولات زراعی و باغی میباشد و این کود را میتوان قبل از کاشت به همراه سایر کودها به خاک اضافه نمود که موجب میشود بذر زودتر جوانه زده و مقدار پروتئین محصول نیز افزایش مییابد. کود سولفات منیزیم علاوه بر تامین منیزیم مورد نیاز، گوگرد را هم به صورت قابل استفاده در دسترس گیاه قرار میدهد و باعث افزایش تولیدات کشاورزی هم خواهد شد. کاربرد این کود بخصوص در مناطقی با بارندگی زیاد متداول است . منیزیم در درختانی که تولید روغنی می کنند مانند زیتون نقش مثبتی در افزایش روغن تولیدی دارد .
وظایف عنصر مغذی منیزیم در گیاه
منیزیم بخشی از کلروفیل می باشد و در فرآیند فتوسنتز نقش فعالی داشته دارد اما نقش دقیق این عنصر هنوز کامل روشن نیست. منیزیم نقش مهمی در فعال کردن تعدادی از آنزیم های مسئول متابولیسم کربوهیدات ها و آنزیم هایمسئول ساخت اسید نوکلئیک از پلی فسفات های نوکلئوتید است.
منیزیم همراه با فسفات در ساخت روغن در گیاه نقش دارد. بنابراین مقدار کافی منیزیم در گیاه راندمان مصرف کودهای فسفری توسط گیاه و دانه ها را افزایش می دهد. همچنین نقش منیزیم در انتقال کربوهیدرات ها از برگ ها به شاخه ها مورد توجه است.
منیزیم در مقایسه با سایر عناصر اصلی به مقدار کمتری توسط درختان جذب می شود. به عنوان مثال درختانی مانند سیب و هلو سالانه به ترتیب ۴۸/۴ و ۲۵/۴ کیلوگرم در هکتار منیزیم از خاک جذب می کنند اما برداشت سالانه ازت، فسفر، پتاسیم و کلسیم خیلی بیشتر است.
عنصر منیزیم بصورت كاتيون دو ظرفيت توسط گياه جذب مي¬شود . کمبود منیزیم در خاک¬های اسیدی- شنی و زمین هایی که سال¬های پی در پی محصول کاشته شده بیشتر میباشد. منیزیم مانند کلسیم و پتاسیم به صورت یون از محلول خاک جذب گیاه میشود و برخلاف کلسیم در گیاه پویا می¬باشد و از بافتهای مسن به بافتهای جوان منتقل میشود و جذب آن توسط گیاه بستگی به غلظت این یون در فاز خاک-درصد اشباع منیزیم و مقدار سایر کاتیونها مثل کلسیم و آمونیوم- پتاسیم در خاک دارد.
کمبود منیزیم موجب کاهش مقاومت گیاهان به سرمازدگی میشود. طول مدت انبارداری میوهها نیز کاهش می یابد . بروز کمبود با سن درختان رابطه مستقیم دارد.